Yazıda değinilen başlıklar:
1. Etiketlemek
2. Sergilemek
3. Seçenekleri Azaltmak
4. Yeteri kadar zaman ayırmak
5. Alışılmadık seçimleri kabul etmek
6. Görsellerden yardım almak
7. Kat kat giyinmek
8. Kıyafetleri düzenli olarak değiştirmek
9. Rahat bir ortam yaratmak
10. Birlikte alışverişe çıkmak
Giyinmek oldukça kişisel bir günlük aktivitedir ve giyim tercihlerimiz genellikle kimliğimizin bir ifadesidir. Demans ile yaşayan insanlar zaman geçtikçe giderek daha fazla yardıma ihtiyaç duyarlar, ancak mümkün olduğu kadar kendi seçimlerini yapmalarına yardımcı olmak önemlidir.
Demans hastaları için giyinme eylemini, özgürlük ve bağımsızlık duygularını koruyarak, rahat ve keyifli bir deneyim haline getirebilecek bazı ipuçlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Etiketlemek
Dolaplara ve çekmecelere işaretler eklemek, demans hastası bireyin giyinirken bağımsızlığını korumasına yardımcı olabilecek kolay bir yöntemdir. Kelime ve resimleri birlikte kullanmak, etiketleri daha net ve anlaşılması kolay hale getirebilir.
Sergilemek
Demanslı bireyin kolayca giyinebilmesi için, bütün kıyafetleri düz arka planlı bir zemine koyarak hastaya sunmak tercih edilebilir. Örneğin, kıyafetleri yerleştirmeye önce çorap ve iç çamaşırından başlanıp, üst - pantolon ve en son da hırka ya da ceket ile tamamlanabilir. Kıyafetlerin tersyüz olmadığından ve düğme ya da fermuarların açık olduğundan emin olmak önemlidir. Birey yardıma ihtiyaç duyduğu anda ona giyineceği bir sonraki parça kibarca gösterilmeli ya da verilmelidir.
Birey kafa karışıklığı yaşadığında, “kolunuzu elbisenin kolundan geçirin” ya da “ ayağınızı pantolonun bacağından geçirin” gibi açık ve basit yönlendirmeler faydalı olabilir. Hasta hata yaptığında endişelenmemeye çalışmak da yerinde olacaktır. Hastaya doğru hamlenin nasıl olacağını göstermek için yeri geldiğinde mizaha başvurup durumla ilgili gülümseyecek bir yol bulmaya çalışarak tavsiyeler verilebilir.
Seçenekleri Azaltmak
Günlük olarak ne giyeceğimize karar vermek küçük ama önemli bir kişisel tercihtir. Demanslı bireylere ne giymek istediklerini seçme şansı tanımak, onların kendilerini bağımsız ve kendilerinden emin hissetmelerinde yardımcı olabilir. Ancak çok fazla seçenek kafa karışıklığına yol açabilir. Kişi kararsız kalmış veya kafası karışmış görünüyorsa, seçenek sayısı yalnızca en sevdikleri birkaç ögeyle kısıtlı kalmak suretiyle azaltılabilir.
Hastanın giymeyi en sevdiği kıyafetlerini kolayca erişilebilen bir yerde saklayarak da her zaman elimizin altında tutmayı sağlayabiliriz.
Yeteri kadar zaman ayırmak
Giyinmeye yeterli zaman ayırılması, süreci ilgili herkes için çok daha rahat ve rahatlatıcı hale getirebilir. Giyinme aşamaları sırasında acele ettirmek, stres ve kaygıyı artırabileceğinden bu süreci yavaş ve sabit bir hızda tutmak yerinde olacaktır.
Alışılmadık seçimleri kabul etmek
Demanslı hastalar sıradışı ve alışılmadık giyim tercihlerinde bulunurlarsa buna saygı gösterilmelidir. Sıcak bir günde bir ceket giymek, yatakta pantolon giymeyi istemek gibi seçimleri onlara zarar vermediği sürece kendi kararlarını vermelerine izin vermek önemlidir.
Sorun oluşturabilecek herhangi bir giyim eşyası varsa (yürürken tehlike yaratabilecek uzun bir elbise ya da palto) onları gözden uzak bir yerde saklamak yerinde olacaktır.
Görsellerden yardım almak
Giyinme konusunda her insanın zevki farklı olabilir. Bu yüzden hastalara ne giymeleri gerektiği, saçlarını nasıl şekillendirecekleri ya da makyajlarını nasıl yapacakları konusunda hükmetmektense, onlara eskiden nasıl görünmekten hoşlandıklarını hatırlatan fotoğraflar yardımıyla hazırlanma süreci kolaylaştırılabilir.
Kat kat giyinmek
Birkaç kat giyilen ince giysilerin, gün boyunca çıkarılamayan bir veya iki kalın parçaya göre sıcaklık değiştikçe ayarlanması daha kolaydır. Bu şekilde, çok sıcak hissedildiğinde bir katman çıkarılabilir ya da soğuk olduğunda başka bir tane eklenebilir.
Kıyafetleri düzenli olarak değiştirmek
Giysileri düzenli olarak değiştirmek, özellikle de kirli ise, önemlidir. Ancak bazen, demans ile yaşayan bireyin kıyafet değişimine direnç göstermesi söz konusu olabilir. Hasta kıyafet değiştirmeyi reddettiğinde o banyodayken kıyafetleri temiz olanlarla değiştirilebilir. Ya da hastaya onu güzel ve temiz şeyler giyerken görmekten hoşlandığımızı dile getirebiliriz. Herkes her gün giysi değiştirme alışkanlığına sahip olmayabilir. Kıyafetleri onlar için bir hijyen sorunu ya da tehlike oluşturmadıkça buna saygı duyulmalıdır.
Rahat bir ortam yaratmak
Günlük giyinme süreci, çevredeki koşullar dikkate alıp olumlu tutulduğunda keyifli bir deneyim haline getirilebilir. Oda yeterince sıcak mı, ışığı açmak ya da perdeleri kapatmak gerekiyor mu ya da önceden tuvalete gitmek isteyip istemedikleri gibi sorular yönelterek ortamı rahatlatacak küçük değişikler yapılabilir.
Birlikte alışverişe çıkmak
Yeni kıyafetler için alışveriş yaparken ne kadar pratik olabileceklerini düşünerek karar vermek iyi bir fikirdir. Düğmesiz, bel kısmı lastikli pantolonlar ya da baştan geçirilerek giymek zorunluluğu olmayan, boyundan velcro (cırt cırt bant) ile tutturulan üstler gibi giyip çıkarması kolay kıyafet tercihlerine yönelmek yerinde olacaktır.
Giyinirken seçim yapma olanağı sunan çok sayıda yeni parçaya sahip olmak güzel olabilse de, demans ile yaşayan birey kendi eşyalarını tanıyamayabilir ve onları giymeyi reddedebilir. Hastanın en sevdiği parçalardan bir çok sayıda edinmek, onların seçimlerinde kendilerine güvenmelerine ve rahat hissetmelerine yardımcı olabilir.