Tanı nasıl konur?

Tanı koymak için tıbbi değerlendirme gerekir. Değerlendirme duruma göre aşağıda sıralanan yöntemlerin bazılarının ya da hepsinin uygulanmasını gerektirebilir:

Kişinin tıbbi dosyası incelenir, kişinin ailevi geçmişi soruşturulur, ailede demans olup olmadığı araştırılır, semptomların nasıl ve ne zaman başladığı, kişide davranış ya da kişilik değişikliği olup olmadığı sorulur, varsa kişinin kullandığı ilaçların neler olduğu öğrenilir ve bu ilaçların semptomları arttırıp arttırmayacağı değerlendirilir.

Fiziksel muayene. Kan basıncı, tansiyon gibi faktörler ölçülür ve demansa yol açabilecek bir durum olup olmadığına bakılır. Olumsuz etki yaratabilecek bulgular gözlemlenirse bunların tedavisi başlatılır.

Nörolojik testler : Kişinin denge becerisine, duyusal tepkimesine ve diğer kognitif yetilerine bakılır. Böylece tanıyı etkileyebilecek faktörler gözlemlenir ve eğer böylesi bir durum varsa ilaç tedavisi yöntemiyle söz konusu faktör ya da faktörler tedavi edilir.

Teşhis koymak için hangi testler yapılır?

Aşağıdaki yöntemler de demans teşhisi koymakta yardımcı olmaktadır:

Bilişsel ve nöropsikolojik testler. Bu testler kişinin hafıza, problem çözme, dil, matematik ve benzeri bilişsel yetilerinin gözlemlenmesi için yapılır.

- Laboratuvar testleri. Bir kişinin kan ve sıvı ölçümleri, belirli kimyasalların, hormonların ve vitaminlerin gözlemlenmesi şikayet nedeni olan semptomların nedenin bulunmasında yardımcı olabilmektedir.

- Beyin görüntülemesi. Bu testler demansa yol açabilecek inme, tümör ya da başka sorunların olup olmadığının anlaşılmasını sağlar. Görüntüleme ayrıca beyinde yapısal ve işlevsel değişiklikleri olup olmadığının görülmesini sağlar.

Yaygın olarak kullanılan görüntülemeler :

Bilgisayar tomografisi. X ışınları yardımıyla beynin ve diğer organların görüntülenmesini sağlar.

Manyetik rezonans görüntüleme (MR). Manyetik alanları ve radyo dalgalarını kullanarak doku, organlar, kemikler ve sinir sistemi gibi bedenin yapısal bölümlerini görüntüler.

Pozitron emisyon tomografisi (PET). Radyasyon vasıtasıyla beyin aktivitesini görüntüler.

- Psikiyatrik değerlendirme. Bu değerlendirme sayesinde semptomların depresyon ya da başka bir zihinsel sağlık koşulu sonucu olarak tetiklenip tetiklenmediği değerlendirilir.

- Genetik testler. Bazı demans türleri belirli bir genetik bozukluk nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu durumlarda, genetik testler demans riskinin bulunup bulunmadığını göstermek açısından faydalıdır. Test öncesi ve sonrası bir genetik uzmanıyla, yakınlarınızla ve doktorunuzla görüşmekte fayda olacaktır.

Tanıyı kim koyar?

Düşünme, hareket etme biçimleri ya da davranışları değişen kişinin öncelikle aile doktoruna danışması tavsiye edilir. Ancak tanıyı koymak genelde - beyin bozuklukları ve sinir sistemi uzmanları olan - nörologların uzmanlık alanıdır. Geriatrik psikiyatrlar, nöropsikologlar ve yaşlılık hastalıkları uzmanları da tanı koyabilmektedirler.